Burkina Faso heeft de laatste tijd regelmatig het nieuws gehaald.
Er is in september een staatsgreep gepleegd, die gelukkig binnen een week is terug gedraaid. Hieronder het verhaal op een rij gezet.
Politieke ontwikkeling
Al in oktober 2014 heeft de bevolking van Burkina Faso luidkeels haar onvrede geuit tegen nog een zittingstermijn van Blaise Compaoré. Na 27 jaar presidentschap is hij gevlucht naar Ivoorkust. Interim-president oud-diplomaat Kafando wordt door de bevolking erg gewaardeerd. Interim-premier Isaac Zida was de tweede man van de militaire elite-garde, die door Compaoré was opgericht en sindsdien geen ‘schone handen’ heeft. De garde is veelvuldig betrokken geweest bij executies van burgers. De garde verwachtte via Zida invloed en privileges te behouden. Zida luisterde echter steeds minder naar zijn oude kameraden.
De overgangsregering heeft goed werk verricht: het land is kalm gebleven en de voorbereidingen voor de verkiezingen verliepen voorspoedig en in alle openheid. De politieke partij van Compaoré is ontbonden. Partijen die jarenlang met Compaoré hebben samengewerkt zijn uitgesloten van deelname aan de verkiezingen.
Inmiddels zijn nieuwe partijen opgericht door oude handlangers, maar de tijd lijkt rijp voor verandering. Jongeren, in steden opgegroeid en hoger opgeleid, pikken de corruptie en vriendjespolitiek niet langer en eisen hun posities op. Op het platteland is er weinig veranderd. Ontwikkeling en vooruitgang begint in de steden.
Couppoging door elite garde
Direct na de opstand in 2014 is een ‘waarheidscommissie’ benoemd. Deze heeft op 15 september 2015 haar rapport uitgebracht. Hierin staat dat de presidentiële garde ontmanteld en geïntegreerd moet worden in het regeringsleger. Daarmee verliezen Gilbert Diendéré (generaal van de elite-garde) en oud-president Compaoré hun politieke invloed, hun grotendeels onrechtmatig verworven rijkdommen en waarschijnlijk ook hun vrijheid zodra zij worden aangeklaagd voor hun misdaden.
De reactie was voorspelbaar. Daags na de publicatie van het rapport viel Diendéré c.s. met bruut geweld de ministerraad binnen, gijzelde Kafando en Zida en riep zichzelf uit tot nieuwe president. Direct werden alle grenzen, banken en winkels gesloten, gingen radio en TV uit de lucht en werden de verkiezingen uitgesteld. Desondanks is de bevolking massaal de straat opgegaan. De dag erop, 17 september, was het in heel Burkina Faso één grote chaos: overal was protest, huizen van aanhangers van Diendéré zijn afgebrand en partijgebouwen leeggehaald. De elite-garde schoot met scherp, waardoor doden en tientallen gewonden zijn te betreuren.
Internationale en lokale reacties
De internationale gemeenschap (Ban Ki-Moon namens de VN, president Hollande van Frankrijk en de president van Senegal namens de Afrikaanse Unie) riep op onmiddellijk een einde te maken aan de gijzeling en eiste dat de elite-garde zich terug zou trekken in de kazernes. Belangrijk is ook dat Hollande zijn Franse troepen, die in Burkina Faso zijn gelegerd wegens de problemen in Mali, heeft opgedragen zich niet te mengen in dit conflict. Vrijdagochtend riep het regeringsleger de bevolking van Ouagadougou op om binnen te blijven, omdat ze op het punt stond om in te grijpen, met als doel de elite-garde te ontmantelen. Gelukkig is het niet zover gekomen: op 23 september heeft generaal Diendéré de macht weer terug gegeven aan Kafando. Diendéré is vastgezet en de elite-garde is direct ontmanteld.
De verkiezingen zijn rustig verlopen. Roch Marc Kaboré is gekozen als president. Hij heeft ruim 50 procent van de stemmen gekregen. Zijn naaste concurrent Zephirin Diabré haalde nog geen 30 procent. Kaboré is een bekend politicus. Hij is een tijd premier en parlementsvoorzitter geweest onder president Compaoré, maar hij heeft gebroken met Compaoré toen deze de grondwet wilde wijzigen om langer aan de macht te blijven.