De comitéleden Madeleine Inckel en Iliasse Toguyeni hebben in februari 2008 weer hun jaarlijkse bezoek aan Burkina Faso gebracht. Ze zijn daarbij opnieuw hartelijk ontvangen door Pierre, die niet kon wachten om zijn projectresultaten te laten zien. Willemien berichtte in juni 2007 al dat het gebouw van het Centre de Formation gereed was en dat de eerste studenten hun examen hadden afgelegd. Hier een verslag van goed, maar ook minder goed nieuws uit Burkina Faso.

Het reisschema
Na een weekje bij de ouders van Iliasse te hebben doorgebracht in Fada N’Gourma rijden we op maandag 18 februari terug in de richting van Ouagadougou, met als doel een bezoek aan Méguet. Het is al twee jaar onrustig in Burkina Faso met name door de om ringde landen. Door het ministerie van Buitenlandse Zaken wordt afgeraden om na zonsondergang op de weg te zijn. Ook om de (internationale)wegen naar Niger, Ivoorkust en Ghana zoveel mogelijk te vermijden. Deze enigszins verontrustende berichten zijn in Burkina door vrienden en familie bevestigd. Met dit in het achterhoofd bellen we Pierre op en stellen voor er deze keer een logeerpartij van te maken. Gejubel aan de andere kant van de telefoon, want nu hebben we tijd genoeg om zaken eens uitvoeriger door te spreken.

Maandag 18 februari rijden we rond 13.00 uur het erf op bij Pierre. Na de nodige begroetingen en het uitladen van spullen, schuiven we aan tafel samen met een stel vrienden van Pierre. Rond drie uur ‘s-middags begint Pierrete draaien op zijn stoel en wil met ons het veld in. Geen probleem, want daar komen we voor!! Zo bezoeken we ‘s-middagsde groentetuinen in Méguet, Tanghinen Kabouda. We komen zo’n drie uur later terug op het erf van Pierre, beladen met tomaten. Maar ook aangeslagen, want van de tuin in Kabouda (het Sjef Vink project) is NIETS meer over. Weer wat opgemonterd na een heerlijke maaltijd en natuurlijk de nodige Brakina’s(bier), richten we onze aandacht weer op de toekomst. Vol overgave bediscussiëren we de vragen van het Comité en de nieuwe ideeën van Pierre.

De volgende ochtend loopt het jongste zoontje van Pierre rusteloos heen-en-weer. Hij houdt ons angstvallig in de gaten. Wat blijkt: de naam “Kakim” is gevallenen dat betekent een ritje naar het Centre de Formation. Pierre legt uit dat zijn zoon hem altijd vergezelt naar Kakim. Ook dat ze daar samen af en toe een nachtje overblijven. Voor Pierre is dit een toevluchtsoord. Hij is hier “onvindbaar” voor zijn taken als burgemeester van de omliggende dorpen. Voor de echt dringende zaken weten ze hem natuurlijk te bereiken, maar de minder dringende zaken lossen zonder hem ook wel op. Onze mond valt open van verbazing als we het terrein oprijden. Willemien had het gebouw al gezien, maar precies een jaar geleden (in februari 2007) maakten we op deze plek nog foto’s van de funderingen. Nu staat er een heus Centre met een wir-war van fietsen voor de deur. Twee leraren geven les in twee vollegonzende klaslokalen. Alles is compleet: schoolbanken, boeken, schriften, schoolbord…

Het was weer erg motiverend om bij Pierre over de vloer te zijn. Hier volgt per deelproject een verslagje van de stand van zaken.

STATUS GROENTETUINEN

Tomaten uit Méguet
Dit is een begrip in de regio geworden. Tomaten uit Méguet staan namelijk voor top-kwaliteit, ze zijn mooi én lekker. De tomaten zijn als eerste op de markt en daardoor krijgt de bevolking er een zeer goede prijs voor. De eerste oogst in oktober brengt dan ook 10.000 CFA op per mand (ongeveer 25 liter). De tweede oogst in februari brengt 2.500 CFA op per mand, met name omdat er tegen die tijd ook veel tomaten uit andere tuinen op de markt zijn.

Van de oorspronkelijke structuur (1 hectare, netjes verdeeld in percelen van 25 x 25 m) is niets meer terug te vinden. Het resultaat is des te beter. Iedereen die iets van een omheining kan maken ‘plakt’ zijn tuintje aan het geheel. De vorm is één grote amoebe geworden, met een bedrijvigheid van jewelste. In de periode augustus oktober is er eigenlijk geen sprake van een ‘tuin’. Dit evenement beslaat een enorme oppervlakte (ca 10 ha), de oevers van de barrage van Méguet vormen één aaneengesloten groene vlakte. Tijdens de periode november-februari is het gebied gehalveerd. Door de aanwezigheid van heilige krokodillen is een deel van de barrage verboden gebied geworden, bovendien is veel van de grond dan ook te droog.

Tanghin
In 2007 liet de bevolking ons nog trots de door hen aangeschafte motorpomp zien. Deze pomp stond nu netjes achter slot en grendel. De barrage voert te weinig water, om grootschalig te kunnen irrigeren. Zelfs het kleine Nafa-pompje blijkt ontmanteld en wordt gedurende de dag slechts 1 uur geïnstalleerd. Om verspilling van water tegen te gaan mogen kinderen dit jaar niet helpen pompen, laat staan ermee spelen. Door gebrek aan water zijn er minder tuinen in gebruik. De ‘tuincommissie’ heeft helaas niet alle wensen van de bevolking kunnen honoreren. Opvallend zijn diverse hutjes tussen de tuinen, mensen blijken bij hun tuin te slapen om een oogje in het zeil te houden.

Kabouda (Sjef Vink project)
De foto’s staan in schril contrast met de beelden van vorig jaar. Pierre vertelt het trieste verhaal dat de bevolking in tranen naar het resultaat van de doorgebroken barrage heeft staan kijken. Van de onfortuinlijke tuin erachter is helemaal niets meer over. Ontroerend is de veerkracht van de bevolking. Overal liggen al stapels stenen klaar om de dijk weer te verstevigen. De sponsor van de barrage heeft aangegeven voor juli/augustus 2008 (het regenseizoen) de barrage te herstellen. Natuurlijk borrelt de vraag op of deze gloednieuwe barrage wel goed is aangelegd? De situatie is echter zo extreem geweest (in de afgelopen 50 jaar niet voorgekomen) dat het water haar oude route heeft gevonden en de dijk op het laagste punt heeft ondermijnd. Het ontstane gat wordt deze keer met een betonnen constructie gedicht. Gelukkig zijn de verdeelwerken onder de dijk door naar de groentetuin niet beschadigd. Naar verwachting zal de tuin volgend jaar er weer florissant bij liggen. Wel zal dit heel wat werkzame uren van de bevolking vergen.

CENTRE DE FORMATION

Het centrum is klaar, staat fier in het landschap en wordt volop gebruikt. De twee klassen zijn goed gevuld: 27 leerlingen in de 2e klas en 32 leerlingen in de nieuwe lichting. Oud en jong door elkaar, zonder onderscheid te maken. Vijf leerlingen zijn zonder duidelijke reden 2x niet verschenen en hebben daarmee hun plaats verspeeld. Pierre vertelt dat de deur van het centrum altijd open staat. Natuurlijk hebben de lessen voorrang. Maar zodra deze zijn afgelopen mogen dorpeling van het centrum gebruik maken voor het organiseren van vergaderingen. De enige voorwaarde is dat het centrum goed onderhouden, schoon en intact moet blijven. Door de verantwoording bij de bevolking zelf te leggen is uit hun midden een beheerder aangesteld en deze regelt de zaken. Ook voor het gebruik van de waterpomp zijn geen restricties opgelegd. Zowel de leraren, leerlingen als de bevolking mogen hier water halen. Pierre is wel in onderhandeling met een andere donor om een aparte waterpomp voor de bevolking te realiseren.

Pierre heeft zelf de omheining van 8 hectare verzorgd. Zijn zoontje heeft hem bijgestaan en zijn vrouw heeft hem gedurende twee maanden dagelijks eten en drinken gebracht. Voor Pierre is dit centrum zijn lust en leven, hij komt hier tot rust en krijgt goede ideeën. We besluiten een rondje ‘omheining’ te doen, zijn verbaasd over de dikte en het aantal houten palen, we raken snel de tel kwijt. De palen zijn van Eucalypthus, snel groeiend hout dat gebruikt wordt voor de bouw, maar hierdoor de grond uitput. Tot onze ontsteltenis is prikkeldraad gebruikt. Maar Pierre legt uit dat dit terrein goed omheind moet worden, omdat hier proefvelden en experimenten uitgevoerd worden. De eerste plantgaten met Caisedra rondom het hele terrein (enorme bomen die vroeger de wegen begeleiden) zijn leeggegeten. In onze voetsporen loopt iemand mee met een nijptang om loshangend draad weer vast te zetten. Dit is routine werk, regelmatig lopen ze samen een rondje.

Gerealiseerd in 2007/2008
– Centre heeft cementen beschermingslaag gekregen
– 8 ha omheining geplaatst
– 2 klassen met volle bezetting van ca 30 leerlingen
– aanplant van 600 jonge bomen Néré en Caisedra
– provisorische kippenren
– omheining voor ezel
Doorkijk naar 2008/2009
– start bouw 2e gebouw
– kippenren
– aanplanten bomen
– proefterreinen aanleggen van bonen en soya
– installeren zonnepanelen

Barrages doorgebroken
Het is in de afgelopen 50 jaar niet voorgekomen. Door de plotselinge start van het regenseizoen in 2007 en de enorme intensiteit van de regenbuien heeft de bodem zich niet eerst kunnen volzuigen met water om aan stabiliteit te winnen. Veel van de kurkdroge dijklichamen hebben de plots opgebouwde waterdruk (door het vullen van de barrages) niet kunnen weerstaan. Zo’n 300 barrages zijn doorgebroken, achtergelegen terreinen zijn overspoeld en dorpen zijn geïnundeerd. Zo is ook onze tuin in Kabouda geheel vernield. Alarmerend daarbij is dat hiermee ook de drinkwatervoorraad voor alle omliggende dorpen is verdwenen. In hoeverre dit zal leiden tot watertekorten, met name gedurende de heetste periode in mei…? We houden onze harten vast.

Doorkijk naar 2009
Tijdens de regentijd zal Pierre starten met de funderingen van het tweede gebouw. Dit is een kleiner gebouwen maakt onderdeel uit van het hele Centre. Het zal met name dienst doen als logeergelegenheid voor specialisten. Gedurende het 3e jaar van de opleiding specialiserende leerlingen zich. Hiervoor worden specialisten van diverse disciplines uit de weide omgeving aangetrokken om les te geven. Deze leraren zullen in clusters lesgeven en tijdens deze periode gebruik maken van kook- en slaapgelegenheid.

Pierre wil het mogelijk maken ook ’s avonds activiteiten uit te voeren: les geven, huiswerk maken, verplanten. Hierom heeft Pierre het Comité verzocht om zonnepanelen te mogen installeren. Het hele systeem betreft naast de panelen ook batterijen, lampen en zelfs een converter van 12 Volt naar 220 Volt. Het Comité heeft het verzoek tijdens de laatste vergadering ingewilligd.