Enkele reislustige comité-leden bieden de unieke mogelijkheid om regelmatig Burkina Faso te bezoeken. Ondersteunt door het e-mail contact met Pierre Kaboré, is het Comité hierdoor zeer goed op de hoogte van het wel en wee van onze groenprojecten. Zo was Willemien al in november 2006 met haar familie bij Pierre over de vloer geweest. Zij hadden echter geen tijd om echt “en brousse” te gaan (zie vorige Niou Nieuws). In maart 2007 waren Iliasse en Madeleine ten behoeve van hun jaarlijkse familiebezoek toch “in de buurt”. Samen met een gezamenlijk roei-maatje uit Maastricht sloot Willemien zich bij hen aan. En zo ontving een stralende Pierre het viertal. Voor Pierre en de inwoners van “onze” dorpen is het erg motiverend om hun gezamenlijke vorderingen te laten zien.

Na een paar dagen Niamey (Niger) en een week in de woestijn, vertrekken Madeleine, Carina en Willemien op een zondagmiddag richting Fada N’Gourma (Burkina Faso). Daar staat Iliasse ons op te wachten. Natuurlijk maakt een kennismaking met de familie Toguyeni onderdeel uit van het programma. De volgende ochtend ontmoeten we rond 10.30 uur Pierre op de weg tussen Zorgho en Méguet. Achtereenvolgens bezoeken we de groentetuinen in Tanghin en Kabouda en het Centre de Formation in aanbouw.

Jardin de Tanghin
Ons bezoek valt midden in het “tuinbouw-seizoen”. In de groentetuin van Tanghin is het dan ook een drukte van belang. Mannen, vrouwen en kinderen, iedereen is bezig met harken, wieden, water pompen en water geven. Er bloeit en groeit van alles: uien, tomaten, komkommers, kolen, aubergines en bladgroenten. Het ziet er prachtig uit. De mensen zijn erg enthousiast. Er is dan ook veel vraag van mensen die een stukje grond in de tuin willen hebben. In de twee jaar dat de tuin bestaat, is hij verdubbeld in omvang. Tuinbouw is een activiteit die je kunt doen na de regentijd, als de oogst van het graan binnen is. Het is een periode waar voorheen niet veel te doen was. Maar in plaats van met je armen over elkaar heen te gaan zitten, verbeteren deze mensen nu hun leven door groenten te produceren. Zo kunnen ze zelf beter eten en bovendien ook nog geld verdienen door een deel van de groenten te verhandelen. De mensen die een stukje grond in de tuin gebruiken, hebben een comité opgericht die de tuin moet beheren. Belangstellenden om ook aan tuinbouw te gaan doen, kunnen nu bij het beheerscomité een verzoek voor een perceel indienen. Omdat zich nog steeds nieuwe mensen melden, gaan ze nu een verdere uitbreiding van de tuin onderzoeken.

De tuin ligt aan de rand van een stuwmeertje, hierdoor staat tijdens de regentijd de tuin onder water. Het feit dat de tuin overstroomt betekent dat er geen put gegraven kan worden in de tuin, omdat die ook zal overstromen of instorten. Zo heeft het beheerscomité besloten om (met financiële hulp van een ander project) een motorpomp aan te schaffen. Eén keer per twee dagen wordt er water vanuit het stuwmeertje naar de tuin gepompt. Via pvc-buizen en een systeem van gegraven kanaaltjes wordt het water over de percelen verdeeld. Aan de andere kant van de tuin staat een voetpomp, waar kinderen bezig zijn water naar de tuin te pompen. De tuin is nl. zo groot dat die niet vanaf een punt bevloeid kan worden. Via de voetpomp wordt het water naar gegraven poelen in de tuin geleid. Daaruit wordt met emmers en gieters het water opgeschept.

Dat het terrein jaarlijks onder water staat is op zich geen probleem, maar het betekent wel dat hier geen levende haag geplant kan worden om het vee buiten te houden. De haag zou namelijk verdrinken. In deze tuin is het dus noodzakelijk om het hekwerk van gaas te handhaven. Bij de verdubbeling van de tuin zijn takken met stekels gebruikt als omheining. Pierre vindt dit geen duurzame oplossing, omdat om de twee jaar hiervoor opnieuw hout moet worden gekapt. En dat is nou net niet de bedoeling. De situatie is heel anders bij de volgende tuin die we bezoeken.

Jardin de Kabouda
In de tuin van Kabouda, ook bekend als “périmetre maraîcher Sjef Vink”, zijn geen mensen aan het werk. Wel is duidelijk dat er eerder op de ochtend hard is gewerkt: er is geharkt en de percelen zijn nog vochtig. Het belangrijkste doel van ons bezoek aan deze tuin is het nemen van foto’s van het naambord. Om zeker te weten dat deze missie zou slagen nemen we foto’s met drie camera’s.

Het blijkt lastig om bij de tuin te komen, want er vinden grondverzet activiteiten plaats. Naast de tuin wordt nl. een stuwdam aangelegd. De overheid van Burkina legt stuwdammen aan om het water dat tijdens de regentijd valt, langer vast te houden. De keuze voor de locatie van een stuwdam hangt van diverse factoren af. Ten eerste hangt het natuurlijk af van de gesteldheid van het terrein. Maar daarnaast speelt een rol of er in dat gebied activiteiten aanwezig zijn, die gebruik kunnen maken van het water. Het feit dat op deze locatie een groentetuin ligt, heeft een belangrijke rol gespeeld bij de beslissing om hier een stuwdam aan te leggen. Nu krijgt de tuin een enorme sloot water via een buis die vanuit het stuwmeer, onder de dam door in een cementen verdeelwerk uitkomt. Dit systeem is aangelegd met steun van een “jumelage”, een samenwerkingsverband tussen Kabouda en een dorp in Frankrijk. De bevolking heeft inmiddels kanaaltjes gegraven, die het water naar de diverse percelen leiden. Het water dat onder de dam door naar hun tuin wordt geleid, heeft door de druk een hoge stroomsnelheid. Hierdoor spoelen deze kanaaltjes langzaam uit. Om het water in goede “banen” te leiden, gaat het “jumelage”-project binnenkort de kanaaltjes versterken met cement. Zo zie je maar, dat als een activiteit loopt en de bevolking enthousiast is, dit de steun van andere partijen aantrekt.

Later op de dag blijkt dat de tuiniers zich bij hun chef hebben verzameld, in de verwachting dat wij hen daar een bezoek zouden brengen. Vertegenwoordigers van de tuin geven ons bij Pierre thuis voldoende ingrediënten voor een feestmaal: een enorme zak met tomaten en groenten, en vier (levende) kippen. Ook in Kabouda is de tuin enorm uitgedijd, in plaats van de oorspronkelijke 15 families, zijn nu 60 families groenten aan het verbouwen. De vraag naar uitbreiding is echter nog steeds aanwezig. Momenteel wordt de tuin nog omgeven door een hekwerk. Maar zodra de stuwdam en de kanaaltjes zijn aangelegd, wil Pierre het hekwerk vervangen door een levende haag. Het hekwerk kan dan weer elders gebruikt worden, bijvoorbeeld voor een verdere uitbreiding van deze tuin.

  

Kakim: Centre de Formation “André Rieu pour un Burkina vert”

Na een heerlijke maaltijd, die de vrouw van Pierre heeft bereid van de boodschappen in de tuinen aangevuld met onze kadootjes, gaan we op weg naar het nieuwe trainingscentrum. Het terrein van het centrum ligt op zo’n 15 km afstand van Méguet. Bewust een beetje afgelegen gekozen, zodat de deelnemers niet gemakkelijk worden afgeleid (bv boodschappen doen, dingen regelen). Het bord met de naam van het centrum is inmiddels geplaatst. Omdat de kwaliteit van het water is goedgekeurd, is een waterpomp geplaatst. En zo te zien maken de vrouwen uit het dorp hier direct dankbaar gebruik van. Willemien legt de locatie met de GPS vast: 12 graden 30.963 N en 0 graden 48.304 W. Via de computer (met Google Earth) kan je de locatie bekijken.

Ons bezoek valt samen met de eerste dag van de alfabetiseringstraining. Aangezien de bouw van het centrum in volle gang is, vindt deze training plaats onder een rieten afdakje bij een van de deelnemers. De training wordt gegeven door overheid-erkende trainers en het te behalen diploma is dan ook erkend. Na de alfabetisering worden de andere trainingen gegeven gericht op bosbouw, bodembescherming, erosiebestrijding e.d. Op het terrein van het trainingscentrum zelf is het een drukte van belang. Onder supervisie van de “maçon” zijn mensen bezig met cement mengen en het storten van de fundering. Al het materiaal ligt netjes klaar voor de bouw: stenen, cement, betonijzer. Een officiële bouwtekening is niet aanwezig. Hier wordt een trainingscentrum dat elders is gebouwd gewoon gekopieerd. Ze denken dat het centrum binnen een paar maanden gereed is. Iedereen is erg enthousiast en Pierre heeft er ook hoge verwachtingen van.

Tot slot

Op het kantoor van Pierre praten we nog na en genieten van zijn enorme werklust. De zon staat al vrij laag aan de hemel als we richting Ouagadougou vertrekken. Gelukkig is Iliasse een goede chauffeur en we bereiken dan ook veilig de hoofdstad. Het enthousiasme van de mensen in de tuinen en de hoopvolle verwachtingen van het centrum slaat op ons over en geeft enorm veel energie. En wij voelen ons gelukkig, dat wij hen bij al deze activiteiten kunnen ondersteunen.